Koronawirus w pigułce (cześć druga): Jakie leki stosuje się w przypadku COVID-19 i jakie badania są aktualnie prowadzone w Belgii?
Jutro o tym jak leczy się pacjentów z COVID-19 na intensywnej terapii i jak czują się pacjenci po przejściu infekcji koronawirusem po wypisaniu do domu.
W większości przypadków objawy zakażenia koronawirusem są bardzo łagodne i obejmują katar, bol gardła, suchy kaszel, i tylko w niewielkim procencie pacjentów obserwuje się duszności, zapalenie pluć, a w najbardziej zaawansowanych przypadkach występuje zespół ostrej niewydolności oddechowej (po angielsku: acute respiratory distress syndrome, czyli ARDS).
Żadne leczenie jak dotąd nie dało wystarczających rezultatów, aby zastosować je w przypadku COVID-19. Dlatego bardzo ważne jest prowadzenie badan klinicznych wśród leków, które potencjalnie mogą być korzystne.
Pacjenci, którzy mają najcięższy przebieg choroby, zwykle maja za sobą około 7 do 10 dniu objawów infekcyjnych o małym lub średnim natężeniu. Jak już wczoraj pisaliśmy, w pierwszym stadium choroby wirus rezyduje w górnych częściach układu oddechowego, podczas gdy następnie jego głównym siedliskiem są dolne drogi oddechowe. I w pierwszych dniach choroby wirus masowo się namnaża i właśnie na tym etapie ewentualne leki przeciwwirusowe byłyby najbardziej skuteczne. W następnych fazach choroby COVID-19, to reakcja systemu immunologicznego organizmu powoduje najwięcej szkód (a nie namnażający się wirus) i w tej fazie leki immunomodulacyjne teoretycznie byłoby bardziej skuteczne niż te przeciwwirusowe.
Dlatego mówiąc o leczeniu COVID-19 powinno się wyróżniać różne sposoby leczenia na różnych etapach zakażenia. Teoretycznie można je podzielić na następujące grupy. Pierwsza z nich to profilaktyczne leczenie u osoby zdrowej, która miała kontakt z osoba chora na COVID-19. Następnie to leczenie osób z COVID-19 z niewielkimi objawami w początkowym stadium choroby. Kolejna grupa to leczenie choroby z zaawansowanymi objawami (początkowo lekami antywirusowymi i a następnie immunomodulacyjnymi).
Jakie leki są potencjalnymi kandydatami w walce z COVID-19?
Hydroksychlorochina
Stary lek, aktualnie niedostępny w Belgii.
Hydroksychlorochina
Jest lekiem dostępnym w Belgii (pod nazwa Plaquenil). Niestety nie ma dużych badan randomizowanych badających efekt leczenia u pacjentów z COVID-19. Jedno małe badanie z Chin, na 62 pacjentach wykazało, że pacjenci przyjmujący hydroksychlorochina wyzdrowieli jeden dzień wcześniej nie inni pacjenci i ze mieli mniej poważne objawy niż pacjenci, którzy nie otrzymali hydroksychlorochiny. W innym badaniu wykazano, że u pacjentów leczonych hydroksychlorochina wirus nie był obecny w organizmie po 6 dniach leczenia.
Jak dotąd stan wiedzy jest niewystarczający, aby rekomendować leczenie hydroksychlorochina jako standard.
Remdesivir
Jest to lek przeciwwirusowy, początkowo stosowany przeciw wirusowi Ebola, jednak nie okazał się skuteczny. Zwalcza on wirusa COVID-19 w warunkach laboratoryjnych. Można go podawać jedynie dożylnie. Tolerancja leku jest dość dobra, ale jest on bardzo trudno dostępny. Ponadto nie ma żadnych dużych badan klinicznych, tylko pojedyncze opisy przypadków. W Chinach przeprowadzono dwa badania kliniczne w których badano efekt leczenia pacjentów z COVID-19, ale wyniki tych badan nie zostały jeszcze opublikowane.
Favipiravir
Lek przeciwwirusowy. W Chinach zostało przeprowadzone randomizowane badanie, w którym 240 pacjentów otrzymało lub nie favipiravir i wyniki leczenia porównano ze sobą. Otóż w obu grupach wyleczenie kliniczne obserwowano u takiego samego procenta pacjentów. Jedynie w podgrupie pacjentów z niewielkimi objawami, wyleczenie było częstsze po podaniu favipiraviru. Czyli lek wydaje się być bardziej skuteczny w grupie chorych, którzy nie są ciężko chorzy, co troszkę mija się z celem leczenia, które powinno być skierowane na tych najbardziej chorych pacjentów.
Lopinavir/ritonavir
Jest to lek stosowany w leczeniu HIV. Został zbadany w badaniu klinicznym, które wykazało, że nie ma żadnego korzystnego wpływu nie tylko na przebieg choroby COVID-19, ale nawet na ilość kopii wirusa w organizmie.
Osocze osób, które przebyły chorobę COVID-19
Jest podstawa sadzić, że takie osocze może być skuteczne w zwalczaniu wirusa i aktualnie rozpoczynają się badania kliniczne na ten temat.
Leczenie immunomodulacyjne
Kortykosterydy na dzień dzisiejszy nie powinny być stosowane, ponieważ nie wykazano korzystnego efektu ich stosowania. Niektórzy postulują, że może być jeszcze dla nich miejsca w przypadku ostrej niewydolności oddechowej, ale są to tylko spekulacje niepodparte badaniami.
Specyficzne leki takie jak anakinre (przeciwko czynnikowi zapalnemu Interleukine-1) i tocilizumab (przeciw Interleukinie-6) były opisane w kilku przypadkach klinicznych, ale nie ma żadnego badania klinicznego potwierdzającego ich skuteczność w zakażeniu COVID-19.
Konkludując nie ma twardych dowodów na zastosowanie żadnego z wyżej wymienionych leków. Często są to bardzo kosztowne preparaty, niedostępne w większości szpitali. Wydaje się również, że terapia powinna być zindywidualizowana, to znaczy nie tylko ważne jest jaki lek można byłoby zastosować, ale również na jakim etapie choroby można go podać.
Przegląd badan klinicznych dotyczących leczenia COVID-19 jakie w tej chwili są prowadzone w Belgii:
SARPAC: badanie nad wpływem wziewnego rekombinowanego preparatu czynnika pobudzającego kolonie makrofagów i granulocytów (CSF)
COV-AID: badanie nad wpływem leczenia czynnikami przeciwko Interleukinie_1 i Interleukinie-6
SOLIDARITY: porównanie leczenia remdesivirem vs. lopinaviremi/ritonavirem vs. lopinavirem/ritonavirem/interferonem 1a vs. hydroksycholoriną
DAWN-Aizthromycin: badanie nad wpływem azytromycyny (antybiotyk makrolidowy)
Sytuacja epidemiologiczna na 14.04.2020
Wczorajsze dane wskazują na dalszy spadek liczby nowo hospitalizowanych pacjentów, osób przebywających w szpitalach z COVID-19, pacjentów wymagających hospitalizacji na intensywnej terapii i wymagających wspomaganego oddychania. Wydaje się wiec, że szczyt zachorowań mamy już za sobą.
Liczba nowo zdiagnozowanych osób z COVID-19 spada, wczoraj było to 530 osób, całkowita liczba zdiagnozowanych osób w Belgii to 31119.
I tak wczoraj 242 osoby zostały przyjęte do szpitala z powodu COVID-19, a 161 osób zostało wypisanych do domu. W szpitalach w Belgii jest hospitalizowanych 5536 osób z powodu koronawirusa. 1223 pacjentów przebywa na oddziałach intensywnej terapii (mniej o 12 osób niż przedwczoraj). 915 osób wymaga wspomaganego oddychania (to o 25 osób mniej niż przedwczoraj). Wczoraj zmarły niestety kolejne 262 osoby z powodu COVID-19 co oznacza, że od 13 marca z powodu koronawirusa w Belgii zmarły 4157 osoby.
Tendencje spadkowe liczby nowych hospitalizowanych pacjentów, jak również mniejsza liczba pacjentów hospitalizowanych na intensywnej terapii mówi o tym, że szczyt pandemii mamy za sobą, ale niestety ten spadek hospitalizacji postępuje bardzo wolno (w porównaniu z tym jak pandemia postępowała wywołując wzrosty hospitalizacji w początkowej fazie rozwoju). Na razie nie wolno wychodzić z domu, ponieważ jeśli przestaniemy się stosować do zasad izolacji socjalnej, zaobserwujemy kolejny szczyt zachorowań. Jutro zbiera się rada bezpieczeństwa w Belgii, więc najpewniej będziemy mieli nowe informacje o tym, kiedy i w jaki sposób planuje się w Belgii złagodzenie środków izolacji. O tym, że zmieni się nasze funkcjonowanie społeczne wiedza wszyscy. Poniżej przykładowa poczekalnia u lekarza, tak najpewniej będzie wyglądała, aby zapewnić dystans pomiędzy pacjentami.
Obiecałam, że będę codziennie informować o tym, ile pieniędzy udało się zebrać w naszej zbiórce na szpital w Belgii i w Polsce.
Na dziś jest to 1125 euro! Super!
Nadal nie udało mi się aktywować możliwości sprzedaży ebooka na stronie, tak aby po jego kupieniu za 1 euro, pieniądze od razu zostały przesłane na konto Polsko-Belgijskiego Stowarzyszenia Medycznego, a następnie po zakończeniu zbiorki, co do centa na szpital w Belgii i w Polsce.
Dopóki sprzedaż ebooka nie ruszy proponuję, żeby wpłacać pieniądze na konto naszego Polsko-Belgijskiego Stowarzyszenia Medycznego:
Association Médicale Belgo-Polonaise
IBAN: BE69 2100 5304 2278
Przy wpłacie proszę podać swój email (nie można wpisać @, więc proszę po prostu napisać małpa), tak aby można było przesłać ebooka oraz zaznaczyć, na który szpital w Belgii i ewentualnie w Polsce chcieliby Państwo przeznaczyć pieniądze.
W Belgii proponuje wybrać z tych szpitali:
– Szpital Uniwersytecki AZVUB w Brukseli (UZ Brussel) na Jette
– Szpital Uniwersytecki Świętego Łukasza (UCL) w Brukseli
– Szpital Uniwersytecki w Leuven (UZ Leuven)
– Szpital Uniwersytecki w Liège (CHU Sart Tilman)
Życzę wszystkim jak najlepszych, spokojnych i bezwirusowych Świąt Wielkanocnych.
Pozdrawiam również wszystkich bezwirusowo,
Agnieszka Ciarka
Telekonsultacje/Wideokonsultacje kardiologia:
https://www.ciarkaprocardio.pl/rejestracja-umow-sie-do-lekarza/
Tel. 0471 74 18 60
